بیشتر ما، فرز دندانپزشکی را به عنوان ابزاری می‌شناسیم که به طور مستقیم بر روی اثربخشی، دقت و کیفیت ترمیم دندان اثر می‌گذارد. اما دندانپزشکان همیشه بین این دو راهی قرار دارند که آیا به سمت خرید فرز دندانپزشکی بروند که قیمت ارزانی دارند یا فرزهای با کیفیت بالا و البته گران‌تر. شاید در نظر اول به نظر برسد که خرید فرز دندانپزشکی ارزان‌تر به صرفه‌تر است، اما کیفیت پایین فرز ممکن است منجر به ناکارآمدی آن، ایجاد هزینه‌های اضافه و عدم موفقیت کار ترمیمی شود. در این مطلب می‌خواهیم توضیح دهیم که چطور کیفیت فرز دندانپزشکی بر روی قیمت آن اثر گذاشته و چگونه می‌توان بهترین فرز را با قیمت مناسب و دوام بالا انتخاب کرد.
اهمیت خرید فرز دندانپزشکی در موفقیت‌آمیز بودن نتیجه کار
به طور کلی، فرز دندانپزشکی برای انجام کار از آماده‌سازی حفره دندان و تنظیم تاج دندان گرفته تا درمان‌های ترمیمی و جراحی استفاده می‌شود. کیفیت فرز می‌تواند بر روی عملکرد آن اثر بگذارد به طور مثال:
- راندمان برش: فرز تیز که طراحی مناسبی دارد می‌تواند زمان درمان را کاهش دهد.
- دقت: فرز با کیفیت بالا، آماده‌سازی حفره دندان و فینیشینگ را به طور دقیق انجام می‌دهد.
- دوام: فرزی که دوام بیشتری دارد به مدت طولانی‌تری قابل استفاده بوده و نیاز به تعویض مکرر ندارد.
- راحتی بیمار: بیشتر بودن قدرت فرز در برش باعث کاهش گرمای تولید شده در دندان می‌شود و راحتی و ایمنی بیمار را تضمین می‌کند.
کیفیت پایین فرز دندانپزشکی ممکن است مشکلات زیر را به دنبال داشته باشد:
- طولانی‌تر شدن زمان کار بر روی بیمار
- لرزش بیش از حد و ایجاد ناراحتی
- کاهش راندمان برش و در نتیجه طولانی‌تر شدن فرآیند درمان
- استهلاک بیشتر در هندپیس‌های دندانپزشکی
- هزینه بیشتر به دلیل نیاز به تعویض مکرر
قیمت خرید فرز دندانپزشکی در بازار
قیمت فرز دندانپزشکی به عوامل مختلفی مانند جنس، طراحی و اعتبار برند آن بستگی دارد. اگر چه قیمت فرز یک عامل تعیین کننده در خرید آن است اما انتخاب فرز صرفاً بر اساس قیمت ممکن است در طولانی مدت چندان به صرفه نباشد. اگر بخواهید یک فرز با کیفیت و قیمت مناسب بخرید، بهتر است نکات زیر را مد نظر قرار دهید:
۱- جنس فرز و کیفیت ساخت آن
فرز با کیفیت، از موادی ساخته شده که دوام بالا و عملکرد عالی دارد مانند:
- فرز الماس که با داشتن ذرات الماس طبیعی یا مصنوعی، بسیار تیز بوده و دوام زیادی دارد.
بر اساس نحوه توزیع و شکل هندسی ذرات الماس و نیز عمق قرارگیری این ذرات در پوشش نیکل سطح فرز، میزان کارایی فرزهای الماس با یکدیگر فرق می‌کند. هر یک از این فرزها، چه طبیعی، مصنوعی یا کامپوزیت، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که لازم است دندانپزشک بین آن‌ها تمایز قائل شود.
فرز دندانپزشکی از جنس ذرات الماس طبیعی، لبه‌های بسیار تیزی داشته که همین باعث افزایش قدرت برشی و طولانی‌تر شدن عمر آن می‌شود. سختی فوق‌العاده آن باعث می‌شود که بعد از بارها استفاده، به جای شکستن تنها لایه‌های آن شل شده و فرسوده شود. فرز از جنس الماس مصنوعی، استحکام کمتر و مقاومت گرمایی پایین‌تری دارد اما عملکرد آن در برابر سایش و ضربه قابل قبول است. با توجه به اینکه فرز از جنس الماس مصنوعی تخریب ناپذیر بوده و در نتیجه مقرون به صرفه است، اغلب دندانپزشکان از آن استفاده می‌کنند. برخی تولیدکنندگان نیز از ترکیب ذرات الماس طبیعی و مصنوعی استفاده می‌کنند تا در کنار عملکرد قابل قبول، قیمت را نیز کاهش دهند.
جنس سطح فرز الماس به مقدار ذرات الماسی که روی آن را می‌پوشاند نیز بستگی دارد. یک مقدار مشخصی از ذرات باعث می‌شود که فرز عملکرد مؤثرتری داشته باشد. بنابراین از این مقدار برای پوشاندن سطح فرز استفاده می‌شود. همچنین چگالی ذرات الماس و عمق قرارگیری آن‌ها در لایه نیکل، بر روی عملکرد فرز اثر می‌گذارد. چنانچه ذرات الماس در عمق زیادی قرار داده شوند، بر روی قابلیت تراش دادن در نوک فرز تأثیر منفی گذاشته اما مقاومت آن در برابر سایش افزایش می‌یابد چرا که جدا شدن ذرات الماس از لایه‌ای که بر روی آن قرار گرفته، تدریجی است. حال اگر ذرات الماس در عمق کمتری قرار گیرند، قدرت برش فرز افزایش یافته ولی سایش سریع‌تر اتفاق می‌افتد. بنابراین در تولید فرزهای دندانپزشکی، ترکیب بهینه‌ای از هر دو پارامتر مورد نیاز است.
- فرز کاربید ساخته شده از کاربید تنگستن با چگالی بالا، عملکردی عالی در برش و طول عمر بالایی دارد.
جنس فرز از این جهت مهم است که فرزهای ساخته شده از مواد نامرغوب، سریع‌تر فرسوده شده، زودتر کدر شده و نیاز به تعویض مکرر دارند که همه این‌ها باعث افزایش هزینه‌ها می‌شود. به منظور انتخاب یک فرز مناسب دقت کنید که:
- لبه‌های برش فرز، تیز و یکپارچه باشد.
- پوشش سطحی فرزهای الماس، یکنواخت بوده تا عملکردی دقیق داشته باشد.
- از فناوری‌های پیشرفته جهت اتصال ذرات الماس به لایه زیرین آن استفاده شود تا از سالم ماندن این ذرات در طول استفاده از فرز، اطمینان حاصل شود.
۲- قدرت برش
آنچه بر قدرت برش فرز دندانپزشکی اثر می‌گذارد، طراحی و تیزی فرز است. هر چه فرز، کیفیت بالاتری داشته باشد می‌توان با اعمال کمترین فشار، برش سریع‌تر و نرم‌تری داشت. تأثیر قدرت برش فرز بر روی هزینه‌ها شامل موارد زیر است:
- فرز با قدرت برش بالا، زمان درمان را کاهش داده و به دندانپزشک اجازه می‌دهد که روزانه بیماران بیشتری را ویزیت کند.
- فرز با کیفیت پایین، به نیروی بیشتری برای برش نیاز دارد که منجر به خستگی دست دندانپزشک، کاهش بهره‌وری و ناراحتی بیمار می‌شود.
توصیه: به منظور کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و دستیابی به بهترین نتیجه درمان، روی فرزهایی سرمایه‌گذاری کنید که قدرت برش بالاتری دارند.
۳- طول عمر و قابلیت استفاده مجدد
در خرید فرز دندانپزشکی، قابلیت استفاده مجدد اهمیت بسیار زیادی دارد. یک فرز با کیفیت بالا می‌تواند از چند فرز با کیفیت پایین، بیشتر کار کند. بنابراین هزینه در هر بار استفاده، به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. همچنین فرز با کیفیت پایین، به سرعت کدر شده و نیاز به تعویض مکرر دارد.
طول عمر فرز دندانپزشکی به کیفیت مواد بکار رفته در تولید آن، استفاده مناسب از آن و شرایط نگهداری بستگی دارد.
فرزهای باکیفیت مانند فرزهای الماس یا کاربید در صورت نگهداری مناسب و استفاده به صورت استاندارد، طول عمر بالا و قدرت برش عالی داشته و می‌توانند تا ۱۸ بار مورد استفاده قرار گیرند. در حالی که فرزهای دندانپزشکی اقتصادی که از مواد با کیفیت پایین ساخته شده، زودتر فرسوده شده، نیاز به اعمال فشار بیشتر برای انجام برش داشته، باعث افزایش بیش از حد دما و آسیب به فرز و ساختار دندان شده و تنها برای ۳ تا ۵ بار قابل استفاده هستند. وقتی فرز دندانپزشکی فرسوده می‌شود، نشانه‌های زیر بروز می‌کند:
- کاهش راندمان برش و نیاز به نیروی بیشتر برای انجام کار
- افزایش تولید گرما و خطر آسیب به دندان یا بافت اطراف آن
- سایش سطح فرز و کدر شدن آن
- ارتعاش زیاد فرز و کاهش دقت آن در مدت انجام کار
خرید فرز دندانپزشکی با کیفیت بالا شاید حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد هزینه بیشتری داشته باشد اما ۱۰ برابر بیشتر از یک فرز ارزان قیمت دوام می‌آورد. بنابراین طی یک مدت زمان معین، بازده سرمایه‌گذاری در فرزهای باکیفیت، بیشتر خواهد بود.
۴- تطبیق کامل با هندپیس
فرزهایی که مطابق با استاندارد ISO هستند، در تمامی هندپیس‌ها قابل استفاده بوده و استهلاک هندپیس را تا حد زیادی کاهش می‌دهند. این در حالیست که فرزهای ارزان قیمت با طراحی نامناسب ممکن است باعث ایجاد لرزش در هندپیس شده و در نتیجه منجر به آسیب رساندن و کاهش طول عمر آن شود.
توصیه: به دنبال فرزهایی باشید که دارای استاندارد ISO بوده و با هندپیس‌های پرسرعت یا کم سرعت سازگار باشند.
۵- چند منظوره بودن و کاربرد در موارد مختلف بالینی
فرز با کیفیت بالا را می‌توان در بسیاری از مراحل ترمیم و درمان از آماده‌سازی حفره دندان گرفته تا فینیشینگ، کار بر روی تاج دندان و جراحی دهان استفاده کرد. هزینه‌ای که برای فرز چند منظوره پرداخت می‌شود این امکان را به دندانپزشک می‌دهد تا با داشتن کمترین تعداد فرز به بهترین نتایج بالینی دست یابد. به طور مثال، فرزهای الماس برای آماده‌سازی مینا، تاج و روکش دندان و فرزهای کاربید برای حذف پوسیدگی، فینیشینگ و برش آمالگام کاربرد دارند.
خلاصه‌ای از نکات مهم در خرید فرز دندانپزشکی
۱- در خرید فرز دندانپزشکی نیازهای خود را ارزیابی کنید
متناسب با کارهای ترمیمی و درمانی که در مطب خود انجام می‌دهید، فرزهای مناسب را خریداری کنید. به طور مثال در روش‌های ترمیمی از فرزهای الماس ریز برای فینیشینگ ظریف و در روش‌های جراحی از فرزهای گرد برای کانتورینگ استفاده کنید.
۲- در خرید فرز دندانپزشکی کیفیت را بر قیمت اولویت دهید
درست است که قیمت فرز دندانپزشکی مهم است اما توجه داشته باشید که سرمایه‌گذاری بر روی فرزهای با کیفیت باعث صرفه‌جویی در زمان، بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌های بلند مدت می‌شود.
۳- در خرید فرز دندانپزشکی طول عمر فرز را ارزیابی کنید
به دنبال خرید فرز دندانپزشکی باشید که دوام بیشتری داشته و در طول زمان، قدرت برش خود را حفظ کند.
۴- در خرید فرز دندانپزشکی اعتبار برند تولیدکننده را بررسی کنید
از بین برندهای مختلفی که در بازار موجود است، برندی را انتخاب کنید که معتبر و خوشنام بوده، دقت بالایی در طراحی و تولید داشته و از استانداردهای ISO تبعیت کند.
۵- در خرید فرز دندانپزشکی هزینه هر بار استفاده از فرز را محاسبه کنید
قیمت کل فرز را بر تعداد دفعات استفاده تقسیم کنید. فرزهای با کیفیت ممکن است قیمت اولیه بیشتری داشته باشند، اما به دلیل طول عمر بیشتر، هزینه آن در هر بار استفاده کمتر از فرزهای کیفیت پایین با طول عمر کوتاه‌تر است.
توصیه: به منظور افزایش طول عمر و حفظ کارایی فرز دندانپزشکی، نگهداری مناسب از آن بسیار مهم است.
- در هندپیس خود از RPM مناسب استفاده کنید: دستورالعمل‌های سازنده را رعایت کنید تا جلوی سایش زودرس فرز را بگیرید.
- فرز را با محلول مناسب تمیز کنید: برای تمیز کردن فرز از آب مقطر استفاده کنید و از بکارگیری محلول‌های شیمیایی قوی که باعث اکسیداسیون می‌شوند، خودداری نمایید.
- فرز را به روش صحیح استریل کنید: فرز را کاملاً بشویید، خشک کنید و بلافاصله پس از تمیز کردن اتوکلاو نمایید.
- فرز را به طور منظم بازبینی کنید: فرزهایی که زنگ زدگی، تیرگی یا آسیب دیدگی دارند را دور بیندازید.
منبع
mrbur.com/blogs/education/quality-vs-cost-of-dental-burs-a-guide-to-making-the-right-choice-for-your-practice
