فرزهای دندانپزشکی شکل‌های بسیار متنوعی دارند که همین موضوع ممکن است تصمیم‌گیری برای انتخاب بهترین فرز را برای شما سخت کند. شیارهای سر فرز دندانپزشکی می‌تواند زوایای مختلفی داشته باشد که این ویژگی باعث ایجاد برش‌های متفاوتی شده و هر فرز را به یک گزینه مناسب برای یک کار خاص تبدیل می‌کند. فرزهای عملیاتی (آماده سازی حفره) دارای شیارهای عمیق و عریض هستند تا امکان برش تهاجمی مینای دندان را فراهم کنند. این فرزها معمولاً دارای تیغه مستقیم یا متقاطع هستند. فرز فینیشینگ دارای تیغه‌های بیشتری بوده که در فاصله بسیار نزدیکی از یکدیگر قرار گرفته‌اند و به دلیل عمق کمی که دارند می‌توانند فینیشینگ و پالیشینگ را به خوبی انجام دهند. پرکاربردترین شکل فرز دندانپزشکی شامل گرد (Round Burs)، گلابی (Pear Burs)، استوانه‌ای (Cylindrical Burs)، مخروط معکوس (Inverted Cone Burs)، مخروط سر تخت و مخروط سر گرد (Taper Burs) و شعله‌ای (Flame Burs) است.
فرز دندانپزشکی روند یا گرد (Round Burs)
شکل فرز دندانپزشکی روند به صورت گرد بوده و به منظور حذف پوسیدگی‌های دندان از مقدار کم تا مقادیر بسیار زیاد، آماده سازی حفره دندان و ایجاد نقاط دسترسی مناسب برای کشیدن دندان کاربرد دارد. فرزهای گرد با قطرهای مختلف موجود است که هر یک از این فرزها می‌تواند برای ایجاد حفره در دندان، حذف حفره‌های روی دندان و بزرگ کردن حفره دندان استفاده شوند. با توجه به گرد بودن سر فرز می‌توان از آن در هر زاویه‌ای استفاده کرد و به راحتی در قسمت‌هایی که باریک و تنگ است بکار برد. به طور کلی از فرزهای گرد در موارد زیر استفاده می‌شود:
- آماده سازی حفره دندان
- ایجاد نقاط دسترسی مناسب به دندان
- ایجاد زیر برش
- ایجاد کانال برای تیغه‌های لوکساتور جهت کشیدن دندان
فرز دندانپزشکی پیر یا گلابی (Pear Burs)
فرزهای پیر یا گلابی به منظور ایجاد نقاط دسترسی مناسب برای کشیدن دندان، آماده سازی حفره دندان و برش ریشه دندان‌های کوچک استفاده می‌شوند. انتخاب فرز با توجه به کاری که قرار است دندانپزشک انجام دهد و موادی که فرز قرار است بر روی آن مورد استفاده قرار گیرد که می‌تواند مینای طبیعی دندان، اکریلیک یا فلزاتی مانند طلا و نقره باشد، صورت می‌گیرد. شکل فرز دندانپزشکی گلابی به گونه‌ای است که می‌تواند ایجاد حفره در دندان، تریمینگ و فینیشینگ را به خوبی انجام دهد. فرزهای گلابی در موارد زیر کاربرد دارند:
- آماده سازی حفره دندان
- ایجاد نقاط دسترسی مناسب به دندان
- برش ریشه دندان‌های کوچک
فرز سیلندر یا استوانه‌ای (Cylindrical Burs)
فرزهای استوانه‌ای برای برداشتن پر شدگی‌های آمالگام استفاده می‌شوند. همچنین فرزهای استوانه‌ای سر تخت برای آماده‌سازی دندان بکار می‌روند. چون کناره‌های فرز، مستقیم و صاف است می‌توان از آن به عنوان سوهان به خصوص در مواردی که نیاز به برداشتن مقادیر زیادی از مواد است، استفاده نمود. فرزهای استوانه‌ای با قطر بزرگ به ویژه در تراش دادن بخش داخلی حفره‌ها استفاده می‌شود.
فرز اینورتد کون یا مخروط معکوس (Inverted Cone Burs)
فرزهای مخروط معکوس برای دسترسی به حفره دندان جهت عصب کشی یا ترمیم استفاده می‌شوند. همچنین این فرزها را می‌توان جهت صاف کردن دیواره پالپ یا لثه بکار برد. فرزهای مخروط معکوس دارای طول سر بلند یا کوتاه هستند که شیار آن به صورت تکی یا متقاطع است. برخی از فرزهای مخروط معکوس دارای تنها یک سری مخروطی شکل بوده و برخی دیگر دو مخروط معکوس به صورت متقارن دارند.
فرز دندانپزشکی تیپر یا مخروط (Taper Burs)
شکل سر فرزهای تیپر، به صورت مخروطی بوده و تفاوت آن‌ها با سایر فرزهای مخروطی این است که سر بلندتر و باریک‌تری دارند. فرزهای مخروطی دارای سر صاف و گرد بوده و اندازه قطر آن طیف وسیعی دارد. این فرزها برای دسترسی به نواحی که دسترسی به آن‌ها بسیار سخت بوده، مناسب است. از فرز مخروطی با سر گرد جهت آماده سازی دندان استفاده می‌شود.
فرز دندانپزشکی فلیم یا شعله‌ای (Flame Burs)
فرزهای شعله‌ای در قطرهای متنوع و با طول استاندارد یا طول گردن بلند موجود هستند. این فرزها دارای شیار تکی یا متقاطع بوده و بر اساس اینکه برای برش یا فینیشینگ طراحی شده باشند تیغه‌های سر آن، نزدیک به هم یا دور از هم قرار دارند.
فرزهایی که جهت فینیشینگ طراحی شده‌اند می‌توانند شکل و جزئیات دقیقی را اجرا کنند و به ترمیم ظریف‌تر دندان کمک نمایند. همچنین این فرزها برای کانتورینگ بافت نرم، میناپلاستی و ادنتوپلاستی نیز بکار می‌روند.
منبع
mrbur.com/en-us/blogs/education/dental-bur-shapes-and-their-uses-a-comprehensive-guide-for-dentists
